Woonvormen

Inwonen

Inwoning betekent dat één of meerdere personen bij iemand in huis wonen. Daarbij maken ze samen gebruik van de bestaande voorzieningen. Dit betekent dat ruimtes zoals de keuken, badkamer en woonkamer gedeeld worden.

Waarom inwoning?

Je kan om verschillende redenen bij elkaar wonen, namelijk:

• Er is geen beschikbare woonruimte ergens anders, omdat er een tekort is aan woningen. Dat zorgt ook weer voor creativiteit, zodat de bestaande woonruimte optimaal wordt gebruikt.
• Om kosten te besparen. Je deelt bijvoorbeeld de kosten voor de boodschappen, gas en elektra, water en verzekeringen samen.
• Gezelschap. Het is fijn dat een bekende van je bij je woont. En mocht er iets zijn, dan is degene snel bij je om voor je te (mantel)zorgen.

Regels en voorwaarden voor inwoning

De woning blijft één hoofdtoegang houden. Er mag dus geen extra ingang aan de zijkant of achterkant gemaakt worden. De bewoners delen altijd minstens één belangrijke voorziening in de woning. Dit kan de douche of het bad, de keuken of het toilet zijn. In het deel waar de inwoner woont, mogen maximaal twee van deze drie voorzieningen aanwezig zijn. Dit betekent bijvoorbeeld dat een inwonend gezin een eigen badkamer en keuken mag hebben, maar het toilet moet delen met de andere bewoners.

Per woning mag je één keer gebruik maken van de Inwoningsregeling. Het gedeelte wat wordt gebruikt voor inwoning moet aansluitend aan de woning een onderlinge verbinding hebben met de woning. Daarnaast mag het gedeelte waar wordt ingewoond geen aparte nutsvoorzieningen (gas, water, elektra etc.) hebben. Je moet gebruik maken van de bestaande aansluitingen.
Als je in een huurwoning woont dan is het belangrijk dat je contact opneemt met je verhuurder of de woningcorporatie. Zij moeten toestemming geven voor inwoning. En het kan zijn dat zij daar zelf ook regels voor hebben in hun eigen beleid. Of dat er regels in jullie huurovereenkomst staan.

Inwoning is er om te voorkomen dat er een tweede woning ontstaat. Dat mag niet volgens de Wet BAG en het bestemmingsplan.

Voor inwoning is in principe geen vergunning nodig. De bewoners moeten zich bij de gemeente wel inschrijven op het adres waar ze gaan wonen.

• Voorwaarden inwonen (PDF, 99.3 kB)

Mantelzorgwonen

Een mantelzorgwoning is een tijdelijke woning met daarin eigen voorzieningen (slaapkamer, keuken, badkamer). Deze woning staat op het perceel van je eigen huis voor een naaste die zorg nodig heeft.

Wanneer is er sprake van mantelzorg?

Er is sprake van inwoning wanneer je intensieve hulp biedt aan iemand die dit nodig heeft om zelfstandig te kunnen (blijven) wonen. Deze hulp wordt gegeven aan iemand met wie je een sociale band hebt, zoals een familielid of vriend. Om aan te tonen dat deze hulp noodzakelijk is, moet er een verklaring worden afgegeven door een wijkverpleegkundige, een onafhankelijke arts of een adviesbureau.

Wat zijn de bouwregels voor het realiseren van een mantelzorgwoning?

• Bestaand gebouw: deze moet officieel zijn toegestaan. Dat betekent dat er voor het gebouw een omgevingsvergunning of vroeger: een bouwvergunning is verleend. Of dat het gebouw op het moment van de bouw vergunningvrij was
• Nieuwbouw: het verschilt per locatie/adres of je iets mag bouwen en wat en hoeveel m2 je mag bouwen. Dit is afhankelijk van de grootte van je perceel en de bouwwerken die al aanwezig zijn. Ook verschilt het per plek op je perceel of je iets mag bouwen en hoe hoog dit mag zijn. Bijvoorbeeld aan de straatkant mag je niet zonder vergunning bouwen, maar misschien zijn er in je achtertuin wél mogelijkheden.

Na beëindiging van de mantelzorgsituatie moet je de woning ontmantelen. Dat betekent dat je voorzieningen zoals een keuken, toilet, badkamer en slaapkamer moet verwijderen. Soms mag je het bijgebouw laten staan en als berging gebruiken.

Voorwaarden en regels

• De mantelzorgwoning is maximaal 100m2
• De mantelzorgwoning moet in geheel of delen verplaatsbaar zijn (geen fundering)
• Na beëindiging mantelzorgsituatie moet de woning verwijderd worden

Dit zijn regels die zijn opgesteld door het Rijk. De achterliggende gedachte is dat het moet gaan om een tijdelijke woning. En die tijdelijkheid moet worden geborgd, vandaar dat de mantelzorgwoning geen fundering mag hebben.

In het buitengebied zijn er grote percelen. Afhankelijk van de grootte van je perceel mag je een hoeveelheid aan bijbehorende bouwwerken bouwen, tot maximaal 150m2. In het buitengebied zijn vaak bedrijven aanwezig met daarbij bedrijfsgebouwen en een bedrijfswoning. Die oppervlakten zorgen ervoor dat je misschien niets meer mag bouwen. Vandaar dat het Rijk heeft gezegd dat de mantelzorgwoning buiten de bebouwde kom bovenop de bouwmogelijkheden mag worden gebouwd en dus maximaal 100m2 groot is.

Als de mantelzorgwoning aan alle regels voldoet, is er geen omgevingsvergunning nodig.

Pre-mantelzorgwonen

Een pre-mantelzorgwoning is een tijdelijke woning op het terrein van je eigen huis. De woning heeft een eigen slaapkamer, keuken en badkamer. Pre-mantelzorg betekent dat je de AOW-leeftijd hebt, maar nog geen zorg nodig hebt of een officiële zorgindicatie hebt.

Wat zijn de regels voor het bouwen van een pre-mantelzorgwoning?

• Er moet een familieband of een andere vorm van verwantschap zijn tussen de bewoners van de pre-mantelzorgwoning en de eigenaar van het perceel. Deze band zorgt ervoor dat mensen bereid zijn om voor elkaar te zorgen.
• Een van de bewoners van de pre-mantelzorgwoning heeft de AOW-leeftijd bereikt.
• De pré-mantelzorgwoning moet:
  • levensloopbestendig zijn. Dit betekent dat je er kunt wonen zonder trap te lopen. Binnen zijn geen drempels, en de woonkamer, keuken, toilet, badkamer en slaapkamer zijn allemaal gelijkvloers bereikbaar.
  • een eigen parkeerplaats hebben op het perceel. Deze komt bovenop de parkeerplaatsen die nodig zijn voor de hoofdwoning.

Bouwregels

• Bestaand gebouw: deze moet officieel zijn toegestaan. Dit betekent dat er voor het gebouw een omgevingsvergunning (of vroeger een bouwvergunning) is verleend, of dat het gebouw vergunningsvrij was op het moment van de bouw.
• Nieuwbouw: het verschilt per locatie of adres of je iets mag bouwen en hoeveel m2 je mag bouwen.
• Naast deze regels moet je een onderbouwing indienen voor de ruimtelijke inpasbaarheid. Dit betekent dat je onderzoekt of de pre-mantelzorgwoning geen hinder veroorzaakt voor omliggende bedrijven. Het is aan te raden om een adviseur in te schakelen die deze onderbouwing voor jou opstelt.

Buiten de bebouwde kom is er altijd 100 m² extra bebouwing toegestaan voor een pre-mantelzorgwoning, bovenop de bebouwingsmogelijkheden die zijn vastgelegd in de Bruidsschat en het Omgevingsplan.

Binnen de bebouwde kom hangt het af van de stedenbouwkundige inpasbaarheid. Dit betekent dat er gekeken wordt naar de grootte van je perceel en of er ruimte is voor een extra gebouw.

Voor een pre-mantelzorgwoning is altijd een omgevingsvergunning nodig. Vaak is zo'n woning niet toegestaan volgens de regels in ons Omgevingsplan. Daarom heb je een afwijking van het Omgevingsplan nodig, wat we een buitenplanse omgevingsplanactiviteit (BOPA) noemen. De omgevingsvergunning kan voor maximaal 10 jaar worden verleend. Na deze periode is het raadzaam dat initiatiefnemers opnieuw contact opnemen met de gemeente. We kunnen dan samen de huidige situatie bekijken en bepalen of een verlenging mogelijk is, of dat initiatiefnemers inmiddels een zorgbehoefte en zorgverklaring hebben en onder de mantelzorgregeling vallen.

Splitsing

De provincie Noord-Brabant besloot eind 2023 dat niet alleen cultuurhistorisch waardevolle panden in het buitengebied worden gesplitst, maar ook voortaan beeldbepalende panden ook aangewezen worden voor splitsing.

Maashorst is zelf verantwoordelijk om beeldbepalende panden aan te wijzen, en de vereisten hiervoor op te stellen. We hebben daarom eind 2023 al een toevoeging gedaan in de Verordening Fysieke Leefomgeving. Zo hebben we de mogelijkheid om zelf panden aan te wijzen (artikel 8.16 Verordening fysieke leefomgeving gemeente Maashorst (Deze link gaat naar een andere website))

Op dit moment zijn in het buitengebied de cultuurhistorisch waardevolle panden voornamelijk in voormalig Uden te vinden, omdat ze daar een bouwaanduiding karakteristiek in het bestemmingsplan hebben aangewezen.

We zijn bezig met beleid voor het aanwijzen van beeldbepalende panden. Met dit aangepaste beleid kunnen we meer beeldbepalende panden gaan aanwijzen.

Bij het splitsen van een woning op basis van cultuurhistorische of beeldbepalende waarde moet wel altijd een halve ruimte-voor-ruimte titel worden aangekocht.

Ruimte voor ruimte

Het einde van de Ruimte voor Ruimte regeling is in zicht. Dit houdt in dat de huidige voorraad titels op is en dat deze ook niet meer wordt aangevuld.

Wat betekent dit?

De laatste titels zijn verkocht voor specifieke ontwikkelingen. Hierdoor is het niet meer mogelijk om via de regeling Ruimte voor Ruimte woningen in het buitengebied te bouwen. Ook kunnen particulieren geen maatwerk titels meer kopen voor een woning via Ruimte voor Ruimte (Artikel. 5.15 (Deze link gaat naar een andere website)).

Door het verdwijnen van deze regeling is het alleen nog mogelijk om een woning in het buitengebied toe te voegen door de beleidsregel ‘maatwerk omgevingskwaliteit met als doel omgevingskwaliteit’ toe te passen. Het doel hiervan is om de omgevingskwaliteit te verbeteren (Artikel. 5.14 (Deze link gaat naar een andere website)). Dit kan bijvoorbeeld door gebouwen te slopen of natuur aan te leggen. Wat de omgevingskwaliteit is, verschilt per locatie.

Als een initiatiefnemer niet zelf kan zorgen voor de benodigde bijdrage aan de omgevingskwaliteit, kan hij of zij een bijdrage storten in het gemeentelijke groenfonds.

Vervolg

Zoals de naam van deze beleidsregel aangeeft, gaat het hier om maatwerk. Initiatieven voor woningbouw in het buitengebied worden voortaan getoetst volgens artikel 5.14 (Deze link gaat naar een andere website) van de omgevingsverordening en ons eigen beleid over omgevingskwaliteit.

Initiatiefnemers die een positief principestandpunt hebben voor een Ruimte voor Ruimte-woning, maar geen titel hebben gekocht, worden geïnformeerd over het stoppen van de regeling.

Nieuwe aanvragen voor Ruimte voor Ruimte-ontwikkelingen worden in de beginfase hierover geïnformeerd.